Lenços de Força

Lenços de Força is een collectie van geborduurde zakdoeken die een ode zijn aan de krachtige vrouwen in mijn familie. In een installatie vertellen ze samen over familieverhalen, feminisme en mijn Portugese roots. Het verkent de zoektocht naar mijn biculturele identiteit en geeft ruimte voor verhalen die vaak onzichtbaar blijven.

Lenços de Força ontstond in de zomer van 2024, toen ik begon met het digitaliseren van mijn familiearchief in Matosinhos, Portugal. Via mijn groottante Timila (92) leerde ik steeds meer over mijn familieleden en hun verhalen. Ik voelde de behoefte om deze verhalen vast te leggen, zodat ze niet verloren zouden gaan. Zo begon ik ze een plek te geven in mijn werk.

Tijdens dit proces vond ik mijn inspiratie in het Portugese ambacht Lenços de Amor, zakdoeken (lenços) waarop vrouwen vroeger hun intieme gevoelens konden uitdrukken, voor zichzelf of voor een ander. In een tijd waarin dat vaak op geen andere manier mogelijk was. Deze vorm raakte mij diep, en werd het uitgangspunt voor mijn afstudeerproject. Zo ontstond een ode aan de vrouwen in mijn familie.

In mijn werk richt ik mij op vijf vrouwen, waaronder ikzelf. Allemaal kennen zij mij, en ik hen: mijn overgroottante Rosinha, groottante Timila, oma Tonita, moeder Filipa en ikzelf, Nathalie. Hun verhalen zijn verweven met de geschiedenis van Portugal, waarin de eerste drie vrouwen leefden onder het fascistische regime van Estado Novo. In een maatschappij waarin vrouwen vandaag eindelijk meer gezien worden, wil ik licht werpen op de verhalen van vroeger. Zij hebben immers de zaden geplant waardoor ik nu als een bloem wild mag groeien, waar ik ook wil. Het is een ode aan hun kracht, verweven met liefde, geschiedenis en feminisme.

Met keramiek en verschillende textieltechnieken, zoals borduren en vilten, vertel ik dit gelaagde verhaal in een installatie van een collectie zakdoeken. De kleuren van Portugal zijn in mijn werk verweven en dragen een poëtisch verlangen naar verbinding uit, met mijn Portugese identiteit én met deze vrouwen. Mijn werk komt voort uit een diepe drang naar verbondenheid. Ik wil anderen uitnodigen om stil te staan bij hun eigen (bi)culturele identiteit, en hoe die hen vormt.